انواع رایج ترک در ستون و دال بتنی کدامند؟علت ایجاد آنها چیست؟

اولین چیزی که با دیدن یک ترک در دال یا دیوار بتنی به ذهنتان می رسد این است که یک جای کار می لنگد اما همیشه اینطور نیست. انواع مختلف ترک های بتنی نسبتاً متداول و بعضی از آنها غیرقابل اجتناب هستند. انواع مختلف ترک های بتنی در زمان ساخت یا حتی بعد از اتمام عملیات ساختمانی دراثر شرایط گوناگون ایجاد می شوند. شکست بتن زمانی اتفاق می افتد که تنش بیشتر از مقاومت مصالح شود. بارها و نیروهای خارجی دلایل عمده ی ایجاد تنش هستند.

در ستون های بتن مسلح بسته به شرایط محیطی و تنش اعمال شده ترک هایی با شکل های مختلف ایجاد می شوند. انواع ترک در ستون های بتنی  وجود دارد، ستون ها به علت طراحی و ساخت نامناسب، بارگذاری اضافی ، قرارگرفتن در شرایط خورنده، نشست شالوده، خزش و جمع شدگی مستعد ترک خوردگی هستند. ترک در بتن مسلح به علت عدم کفایت اندازه ی مقطع یا میلگرد و نیز خوردگی میلگرد رخ می دهد. این مقاله متداول ترین انواع ترک های بتنی را بررسی می کند.

انواع ترک ها در بتن

در ادامه به بعضی از انواع ترک ها در بتن می پردازیم.

1- ترک های قطری

ترک های قطری در هر نقطه ای در امتداد ارتفاع بتن مسلح ایجاد می شوند. این نوع از ترک ها همواره بر نمای کل ستون بتنی اثر می گذارند. عدم کفایت مقطع عرضی، کافی نبودن ظرفیت باربری و میلگردها دلایل عمده ی ترک های قطری در ستون های بتنی هستند. ترک های قطری باید بلافاصله اصلاح شوند زیرا ممکن است کل سازه را در مدت زمانی کوتاه تضعیف کنند.

2- ترک های شکافتگی

ترک های شکافتگی به صورت ترک های قائم کوتاه موازی با هم و با عرض غیریکنواخت در نمای ستون بتنی ظاهر می شوند. کافی نبودن ظرفیت باربری ستون، عدم کفایت مقطع عرضی برای تحمل خوردگی موضعی، ناکافی بودن میلگردها و کیفیت ضعیف بتن سبب گسیختگی شکافتگی در ستون های بتنی می شوند.

3- ترک های ناشی از خوردگی

 ترک های ناشی از خوردگی درابتدا در مسیر آرماتورها ایجاد می شوند. عرض این ترک ها در اکثر موارد مشابه است و معمولاً با گذشت زمان عرضشان بیشتر می شود.  دلیل ایجاد ترک در بتن شامل عوامل زیادی می شود که باید بررسی شود.علت عمده ی خوردگی میلگرد در ستون های بتنی پیوستگی ضعیف بین بتن و میلگردها و نیز خوردگی احتمالی میلگرد است.

4- ترک های ناشی از جمع شدگی پلاستیک

بتن وقتی هنوز در حالت پلاستیک ( قبل از سخت¬شدگی) قرار دارد پر از آب است. با تبخیر تدریجی آب از سطح دال حفره های متعددی بین ذرات جامد باقی می مانند. این حفره ها بتن را ضعیف و مستعد شکست می کنند. این نوع شکست به عنوان ترک خوردگی ناشی از جمع شدگی پلاستیک شناخته می شود و اغلب اتفاق می افتد.

ترک های ناشی از جمع شدگی پلاستیک رایج ترین نوع ترک در بتن هستند. این ترک ها در هرجایی از دال یا دیوار ایجاد می شوند اگرچه معمولاً در گوشه های تو رفته ( گوشه هایی که به سمت دال متمایل هستند) یا در مرکز دال با اشیاء مدور ( لوله ها، اتصالات لوله کشی، زهکش ها و دریچه های نگهداری) باید آنها را جستجو کرد.

5- ترک های ناشی از انبساط بتن

بتن با گرم شدن منبسط می شود و به هرچیزی که در مسیرش باشد فشار وارد می کند.  روش های نگه داری از بتن  در شرایط آب و هوایی مختلف بسیار مهم است. نیروی ناشی از عدم قابلیت خم شدگی یا انعطاف سبب ایجاد ترک در بتن می شود. درزهای انبساطی همواره به عنوان نقاط جدا کننده از سایر اجزای ثابت به کاهش این نوع ترک ها در بتن کمک می کنند. درزهای انبساطی از یک ماده تراکم پذیر مثل آسفالت، لاستیک یا الوار چوبی تشکیل می شوند و با عمل کردن به عنوان ضربه گیر تنش ناشی از انبساط را کاهش می دهند.

6- ایجاد شکاف در بتن در اثر اضافه بارگذاری دال

اگرچه بتن یکی از مصالح ساختمانی نسبتاً مقاوم است اما عاری از نقاط ضعف نیست. اعمال وزن اضافی روی دال بتنی سبب ترک خوردگی آن می شود. PSI معادل 2000، 3000، 4000 یا بیشتر از 5000 بیانگر مقدار پوند مورد نیاز در واحد اینچ مربع برای خردشدن یک دال بتنی هستند. اضافه بارگذاری در دال های بتنی ساختمان های مسکونی متداول نیست؛ درعوض، در این دال ها احتمال اضافه بارگذاری بیش ازحد روی خاک زیر دال بیشتر است. ایجاد وزن اضافی روی دال بعد از بارندگی شدید یا ذوب برف ها زمانی که خاک زیرین نرم و مرطوب است به بتن فشار می آورد و در آن ترک ایجاد می کند.

:اگر می خواهید بدانید که چگونه ترک های بتن را ترمیم کنید این مقاله را بخوانید

رفع ترک بتن با تزریق چسب اپوکسی

7- ترک های ناشی از نشست بتن

در نقطه ی مقابل، نشست خاک زیر دال بتنی هم می تواند عامل ایجاد ترک باشد. ترک های ناشی از نشست بتن اغلب زمانی ایجاد می شوند که یک فضای خالی در خاک زیر سطح بتنی تشکیل شود. این حالت زمانی اتفاق می افتد که به عنوان مثال یک درخت بزرگ در محلی نزدیک قطع و ریشه هایش شروع به تجزیه شدن کنند یا وقتی یک شرکت تاسیساتی اقدام به حفر ترانشه برای خطوط ، لوله ها و ... کند و بعد از پرکردن مجدد آن، خاک را متراکم نکند. این موارد نمونه ای از شرایطی هستند که بروز ترک ناشی از نشست را محتمل می کنند.

8- ترک های بتنی ناشی از خشک شدن زود هنگام

دو نوع ترک دراثر خشک شدن زود هنگام ایجاد می شوند: ترک های ریزسطحی و ترک های پوسته ای. ترک های ریزسطحی ترک های سطحی شبیه تارعنکبوت یا شیشه ی خرد شده هستند. ترک های ریزسطحی زمانی محتمل هستند که سطح فوقانی دال بتنی خیلی سریع رطوبتش را از دست بدهد. این ترک ها اگرچه ظاهر ناخوشایندی دارند اما با خطر سازه ای همراه نیستند. گسیختگی های پوسته ای اغلب طی فرآیند پرس کاری بتن که در آن بافت یا الگو روی سطوح بتن ایجاد می شود بروز می کنند.

انواع اسکافلد و متعلقات داربست در قالب سازی قادری :

اسکافلد مثلثی

لوله داربست

در روزهای آفتابی یا بادی که سطح فوقانی دال سریعتر از قسمت تحتانی آن خشک می شود سطح بتن پوسته پوسته می شود. وقتی مهر داخل سنگ فشرده می شود سبب جدا شدن سطح در محل درزهای چاپی شده و شکاف های ریز ایجاد می کند. این ترک ها هم با اینکه ظاهر جالبی ندارند اما خطر سازه ای به دنبال ندارند.

9- ترک های افقی بتن

ترک های افقی اکثراً در اتصالات تیر و ستون و نیز در نمای ستون که تنش کششی زیادی به آن ها وارد می شود بروز می کنند. عوامل زیر در ایجاد ترک های افقی در ستون ها نقش دارند: ناکافی بودن ظرفیت خمشی، عدم کفایت میلگرد، اثر نیروی برشی، بارگذاری مستقیم، خمش تک محوره و جایگزاری آرماتورها. ترک های افقی درصورت تداوم مقاومت برشی ستون را کاهش می دهند و ریسک قابل ملاحظه ی شکست سازه ای را به دنبال دارند. بنابراین باید فوراً به این نوع ترک ها توجه شود.

جابجایی ترک های بتنی

وقتی زمین یخ می زند سطح آن به اندازه ی چند اینچ بالا می آید و پس از آن با ذوب شدن یخ به حالت اولیه بازمی گردد. جابجایی زمین ناشی از چرخه ی انجماد و ذوب نقش تعیین کننده ای در ترک خوردگی بتن دارد. اگر دال نتواند همزمان با زمین جابجا شود ترک خواهد خورد. اثر ریشه های درختان بزرگ روی دال مشابه ریشه ی درختان کوچک است. اگر یک درخت بسیار نزدیک به دال کاشته شده باشد با رشد ریشه های آن سطح بتن بالا می آید و خرد می شود. توجه به این نکته همواره در زمان پیاده سازی دال مهم است.

نتیجه گیری

از آنجایی که دال بتنی در جهات مخالف منبسط می شود احتمال بروز ترک ها در قسمت هایی از دیوار که کف های طویل در سطوح مختلف نصب می شوند بیشتر است. در اغلب موارد به سختی می توان عامل ایجاد یک ترک خاص را مشخص کرد. آماده سازی مناسب محل، افزایش کیفیت مخلوط بتنی و پرداخت مطلوب بتن تکنیک هایی هستند که به کاهش بروز ترک ها کمک در  انواع قالب سازه های بتنی  با ظاهر مطلوب تر و خوشایند تر ایجاد می کنند.

شرکت قالب سازی قادری با سالها تجربه یکی از بزرگترین تولید کننده ها در زمینه فروش  قالب فلزی بتن   می باشد جهت استعلام انواع محصول مانند :   جک سقفی ،  تجهیزات قالب بندی  با بهترین کیفیت با ما در تماس باشید .